کشف زیبایی و علم در عمق زمین
متن سخنرانی :
مایلم شما را به دیدار از یک قاره ی تاریک دعوت کنم. قارهای که پنهان است در زیر سطح زمین. این قاره هنوز بطور وسیع کاوش نشده، بد فهمیده شده،و موضوع افسانه پردازی‌هاست. اما از مناظر شگرف هم ساخته شده است مثل این اتاق زیرزمینی عظیم، وغنی از جهان‌های وابسته به کانیشناسیو زیست شناختی شگفت آور است.به لطف اقدامات جسورانه سیاحاندر سه قرن اخیر-- در واقع، ما البته مدیون فناوری ماهوارهای نیز هستیم-- تقریباً هر مترمربع از سطح سیاره ی خود را می شناسیم. با اینحال، هنوز درباره آنچه داخل زمین است خیلی کم میدانیم. چون، یک چشم انداز غار،مثل این دالان عمیق درایتالیا، مخفی است، پتانسیل کاوشگری غار--بعد جغرافیایی-- بدرستی درک نشده و قَدرش دانسته نمیشود. چون ما مخلوقاتی هستیم که روی زمین زندگی میکنیم، درک ما از سطح داخلی سیاره یک جورهایی منحرف است، همانطور که از عمق اقیانوسها است یا از اتمسفر فوقانی.
اگرچه،از زمانی که کاوش سیستماتیک غارها حدود یک قرن پیش آغاز شد، ما می دانیم که در واقع غارها در تمامی قاره ها ی جهان وجود دارند. یک سیستم غار منفرد،مثل غار ماموت که در کنتاکی است می تواند طول بیشتراز ۶۰۰ کیلومترداشته باشد و یک پرتگاه مانند "کروبِرا ورونیا"،که در منطقه ی کوکاسوس واقع است در واقع عمیق ترین غار کاوش شده در جهان، می تواند بیشتر از ۲٫۰۰۰ متر زیر سطح برود. که به معنی یک سفر چند هفته ای برای یک کاوشگر غار است.
غارها در منطقه های "کارستیک" شکل میگیرند. لذا مناطق "کارستیک" حوزه هایی ازجهان هستند که نفوذ آب در طول شکاف ها،شکست ها، می تواند به راحتی سنگهای محلول را در خود حل کند، که یک سیستم زه کشی از تونل ها،آبگذرها و امثال آن را شکل میدهد در واقع یک شبکه ی سه بعدی. مناطق کراستیک، تقریباً ۲۰ درصداز سطح قاره ها را می پوشانند و ما میدانیم که در واقع غارشناسان در ۵۰ سال گذشته تقریباً ۳۰٫۰۰۰ کیلومتر از گذرگاههای غار در اطراف دنیا را کاوش کرده اند که عدد بزرگی است. اما زمین شناسان تخمین زده اند که هنوز بخش هایی از قلم افتاده اند تا کشف ونقشه برداری شود، چیزی در حدود ۱۰ میلیون کیلومتر است.
که به این معنی است که به ازایهر متر از غاری که تاکنون می شناسیم، که کاوش کرده ایم، هنوز حدود ده ها کیلومترگذرگاههای کشف نشده وجود دارد. که به این معنی است که این واقعاً یک قاره ی بی انتهاست و ما هیچگاه قادر به کاوش آن به طور کامل نخواهیم بود و این تخمین،بدون در نظرگرفتن انواع دیگر غارها زده شده است برای مثال،درون یخچال های طبیعییا حتی غارهای آتشفشانی، که کراستیک نیستند،اما توسط جریان های گدازه شکل گرفته اند و اگر به سیاره های دیگر مثل مریخ نگاهی بیندازیم، شما خواهید دید که این ویژگی ها مختص سیاره ی ما نیستند. اگرچه، به شما نشان خواهم داد که لازم نیست به مریخ برویم تا جهان‌های بیگانه را کاوش کنیم
من یک غارشناس هستم،که به این معنی است که یک کاوشگر غار هستم و زمانی که جوان بودم،این کار را با اشتیاق آغاز کردم در کوهستانهایی نه خیلی دوراز زادگاهم درشمال ایتالیا در مناطق کراستیک آلپ و دولومیت. اما به زودی، طلب کاوش،من را به دورترین گوشه ی سیاره آورد،در جستجوی ورودی های مستعد جدید این قاره ی کشف نشده. در سال ۲۰۰۹، این فرصت را داشتم که کوه‌هایاتِپویی را که مانند میز هستند را ببینم که در حوضه های اُرینوکو و آمازون واقع شده اند این توده سنکها از اولین دفعه ای که آنها را دیدم مرا جادو کردند. آنها با دیوارهای صخره ایِ عمودی و دَوَرانی،محاصره شده اند با آبشارهای نقره ای که در جنگل گم شده اند. آنها حقیقتاً حس یک صحرارا در من الهام بخشیدند با روحی پیرتر از میلیون ها میلون سال. و این چشم انداز دراماتیک درمیانبقیه ی چیزها الهام بخش بود هم چنین رما ن"دنیای گم شده" از کانون دویل در سال ۱۹۱۲. و آنها واقعاً یک دنیای گم شده هستند. دانشمندان آن کوهستانها را به عنوان جزایر در زمان در نظر میگیرند که از زمین های پست اطراف جدا شده اند از ده ها میلیون سال پیش. آنها با دیوارهای تا ۱٫۰۰۰ متر ارتفاع،محاصره شده اند شبیه به یک قلعه ی غیرقابل تسخیر توسط انسانها و در حقیقت،تنها تعداد کمیاز این کوهستانها فتح شده اند و روی قله ی آنها کاوش انجام شده.
این کوهستانها هم چنین یک پارادوکس علمی هستند آنها از کوارتز ساخته شده اند که یک ماده ی معدنی خیلی معمول روی پوسته ی زمین است و صخره ی ساخته شده از کوارتز،"کوارتزیت" نام دارد و کوارتزیت یکی از سخت ترین و کم انحلال پذیرترین مواد معدنی روی زمین است لذا،ما اصلاً انتظار نداریم در آنجا غار پیدا کنیم علی رغم این، در ۱۰ سال گذشته،غارشناسانی از ایتالیا، اسلوواکی،جمهری چک و البته ونزوئلا و برزیل، غارهای زیادی در این منطقه کاوش کرده اند. بنابراین،این چطور ممکن است؟
برای درک این تناقض،ما باید فاکتور زمان را در نظر بگیریم چون تاریخ تِپوییس خیلی زیاد است. از حدود ۱/۶ میلیارد سال پیش با شکل گیری صخره شروع شد، و سپس با بالارفتن منطقهدر ۱۵۰ میلیون سال پیش تکامل یافت بعد از قطع ابرقاره ی "پانگائیا" و باز شدن اقیانوس اطلس. لذا شما می توانید تصور کنید که آب،ده ها یا صدها میلیون سال برای حجاری عجیب ترین شکل ها روی سطوح تپوئیس داشت اما هم چنین برای بازکردن شکست ها و شکل دادن به شهرهای سنگی،شهرهای صخره ای حوزه های برج هایی که در چشم اندازمشهور تپوییس مشخص می شوند اما هیچ کس نمی توانست تصور کند چه اتفاقی درون کوهستان در یک بازه ی زمانی طولانی افتاده است.
و بنابراین من روی یکی از آن توده های سنگی در سال ۲۰۱۰ تمرکز کردم "اویان-تپویی"که چون آبشارهای آنجل در آن قرار دارد،خیلی معروف است که بلندترین آبشار در دنیاست-- حدود ۹۷۹ متر ارتفاع دارد. ومن در جستجوی نشانه هایی از وجود سیستم های غار بودم از طریق عکس های ماهواره ای، و نهایتاً یک ناحیه از فروریختگی سطح،شناسایی کردیم لذا،تخته سنگ های بزرگ،توده های سنگ-- که به معنی این است که در زیر،یک محیط خالی وجود داشت این یک نشانه ی واضح بود که چیزی در کوهستان وجود دارد
لذا ما تلاش های بسیاری برای رسیدن به آنجا انجام دادیم از طریق فرودآمدن و با یک هلیکوپتر، اما این واقعاً سخت بود چون باید تصور کنید که این کوهستانها اکثر سال با ابرها،با مه پوشیده شده اند در آنجا بادهای قوی وجود دارند و تقریباً ۴٫۰۰۰ میلی متر بارش باران در هر سال دارد لذا این واقعاً سخت است که موقعیت های خوب بیابیم و فقط در سال ۲۰۱۳ بالاخره روی آن مکان فرود آمدیم و شروع به کاوش غار کردیم.
غار عظیم است. این یک شبکه ی عظیم زیر سطح فلات تپویی است و فقط در ده روز سفر، ما بیش از ۲۰ کیلومتر از گذرگاه های غار را کاوش کردیم و این یک شبکه ی عظیم از رودخانه های زیر زمینی است، کانال ها،اتاق های بزرگ،محورهای خیلی عمیق.
لذا آنجا مکان واقعاً شگفت انگیزی است. و ما آن را "ایاماواری یئوتا" نامیدیم. که در زبان بومی "پِمون" به معنی"خانه ی خدایان"است. شما باید تصور کنید کهمردم بومی هیچگاه آنجا نبوده اند. برای آنها رسیدن به این منطقه غیرممکن بود. اگرچه،افسانه هایی درباره ی وجود غار در این کوهستان وجود داشت. لذا، زمانی که شروع به کاوش کردیم باید با احترام زیاد کاوش می کردیم نه به خاطر عقاید مذهبی مردم بومی، بلکه به خاطر اینکه واقعاً یک مکان مقدس است چون هیچ انسانی قبل از آنبه آنجا وارد نشده بود. بنابراین باید از پروتکل هایخاص استفاده می کردیم تا محیط را با حضور خود آلوده نکنیم و همچنین تلاش کردیم کشفیات خود را با جامعه به اشتراک بگذاریم، با جامعه ی بومی.
و غارها واقعاً یک تصویر لحظه ایاز گذشته را نشان می دهند. زمان لازم برای شکل گرفتن‌شان می توانسته به اندازه ی ۵۰ یا حتی صدها میلیون سال باشد. که احتمالاً آنهارابه قدیمی ترین غارهایی کهمیتوانیم روی زمین کاوش کنیم،تبدیل میکند آنچه که می توانید آنجا بیابید این است کهواقعاً گواه یک دنیای گم شده است
زمانیکه وارد غار کوارتزیت می شوید، باید آنچه که راجع به غارها می دانید را به طورکامل فراموش کنید غارهای سنگ آهک کلاسیک یا غارهای توریستی که می توانید درمکانهایمتعددی در دنیا ببینید. چون آنچه که اینجا چکنده سنگ به نظر میرسد ازکلسیم کربنات ساخته نشده،بلکه ازعقیق ساخته شده است و یکی ازآن چکنده سنگ ها ممکن است ده ها میلیون سال برای شکل گرفتن،زمان بخواهند اما می توانید حتی اَشکال عجیب تری بیابید،مثل این قارج های سیلیسی که روی تخته سنگ رشد میکنند. ومی توانید صحبت های ما را زمانی که غاررا کاوش می کردیم،تصورکنید ما اولین واردشوندگان و کاشفان آن چیزهای ناشناخته بودیم، چیزهای مثل تخم های هیولا. و ما کمی ترسیده بودیم چون این،همگی یک کشف بود و ما نمی خواستیم یک دایناسور پیدا کنیم. ما یک دایناسور پیدا نکردیم.
(خنده ی جمعی)
به هر حال،حقیقتاً،می دانیمکه این نوع ساختمان، بعد از چندین مطالعه می دانیم که این نوع ساختمان ها،موجودات زنده هستند آنها کلونی های باکتریایی هستند که از سیلیسبرای ساخت سازه های معدنی استفاده میکنند مانند استروماتولیت ها. استروماتولیت ها بعضی از قدیمی ترین اَشکالزندگی هستند که میتوانیم روی زمین بیابیم و اینجا در تپوییس، موضوع جالب این است که این کلونی های باکتریایی تکامل یافته اند درانزوای کامل از سطح خارجی و بدون تماس با انسانها. آنها هیچگاه در تماس با انسانها نبوده اند. لذا مفاهیم برای علم عظیم هستند. چون اینجا شما می توانستید،برای مثال،میکروبها را بیابید که می توانست برای رفع بیماریها در پزشکی استفاده شود یا میتوانستید حتی یک نوع جدید از مواد با خواص ناشناخته را بیابید و،در واقع،یک ساختار معدنی جدیدبرای علم را درغار کشف کردیم که "رُزیانتونیت"نام دارد،یک سولفات-فسفات.
لذا هرآنچه که در غارمی یابید،حتی در یک جیرجیرک کوچک، در تاریکی در انزوای کامل تکامل یافته است. و واقعاً هرچیزی که می توانید درغارحس کنید،ارتباطات واقعی هستند بین دنیای بیولوژیکال و معدن شناسی. بنابراین درحالیکه این قاره ی تاریک را کاوش می کنیم، و تنوع و انحصار بیولوژیکالو معدنی آن را کشف می کنیم احتمالاً نشانه هایی درباره ی ریشه ی زندگی روی سیاره مان خواهیم یافت و روی ارتباط و تکامل حیات در ارتباط با دنیای معدنی. که فقط یک محیط تاریک و خالی به نظر می آید میتوانست در واقعیت یک گنجینه از شگفتی ها باشد. پر از اطلاعات مفید.
با یک تیم غارشناسان ایتالیایی،ونزوئلایی و برزیلی که "لا وِنتا تِرافوسا"نام دارد، به زودی به آمریکای لاتین باز خواهیم گشت، چون ما میخواهیم بقیه ی تِپوییس ها دردورترین مناطق آمازون را کاوش کنیم در آنجا هنوز کوهستانهای ناشناخته ی زیادی وجود دارند، مثل ماراهواکا،که تقریباً ۳٫۰۰۰ متراز سطح دریا ارتفاع دارد یا آراکا که در منطقه ی بالاتراز ریونِگرو در برزیل است و گمان میکنیم که می توانستیم در آنجا حتی سیستم های غار بزرگتری بیابیم و هر کدام با دنیای کشف نشده ی خودش.
متشکرم.
(تشویق)
برونو گیوسانی: متشکرم، فرانچسکو.آن رابه من بده تا شروع کنیم پس فراموش نمی کنیم فرانچسکو،تو گفتی که لازم نیست برای یافتن حیات بیگانه به مریخ بریم و واقعاً، آخرین باری که حرف زدیم،تو در ساردینیا بودی و فضانوردان اروپایی را آموزش می دادی. لذا، تو به عنوان یک غارشناس چه چیزی به فضانوردان می گویی و آموزش می دهی؟
فرانچسکو سورو: بله، ما--این یک برنامه ی آموزشی است نه فقط برای اروپایی ها، بلکه برای ناسا،روسکاسموس، فضانوردان جازا، در یک غار خُب ،آ نها برای حدود یک هفته در انزوا در یک غار می مانند در واقع آنها باید با هم کار کنند،محیط خطرناک واقعی، و این برای آنها یک محیط بیگانه ی واقعی است چون غیر معمول است. آنجا همیشه تاریک است، آنها کارهای زیادی دارند، آنها باید کارهای علمی انجام دهند. و این خیلی شبیه به یک سفر به مریخ است. یا ایستگاه فضایی بین المللی.
برونو گیوسانی:در اصل.فرانچسکو:بله
برونو:من میخواهم به یکی از عکس ها برگردم که در نمایش اسلایدهایت بود و این فقط نماینده ی عکس ها دیگری است--
آیا عکس ها شگفت انگیز نبودند؟ بله؟
حضار: بله!
(تشویق)
فرانچسکو: باید ازعکاس تیم لا وِنتا تشکر کنم چون تمامی آن تصاویر بواسطه عکاسها گرفته‌شده اند
برونو: تو عکاسها را با خود به گروه اعزامی می بری. آنها حرفه ای هستند،آنها غارشناس و عکاس هستند اما زمانیکه به این عکس ها نگاه میکنم،از خودم می پرسم: هیچ نوری در آن زیر نیست با این حال آنها به طورشگفت انگیزی دیده میشوند. چگونه این عکس ها را میگیرید؟ چگونه همکارانت، عکاسها،این عکس ها را میگیرند؟
فرانچسکو:بله.آنها اصولاً دریک تاریکخانه کار میکنند پس شما میتوانید شاتر دوربین را باز کنید و از نورها برای رنگ آمیزیمحیط استفاده میکنید
برونو:پس شما اصولاً---
فرانچسکو: بله.شما حتی می توانید شاتر رابه مدت یک دقیقه باز نگه دارید و سپس محیط را رنگ آمیزی کنید. نتیجه ی نهایی آن چیزی استکه می خواهید به دست آورید.
برونو:شما محیط را با نور اسپری میکنیدو آن، چیزیست که میگیرید شاید بتوانیم یک روزدرخانه امتحان کنیم، نمی دانم
(خنده)
برونو: فرانچسکو، متشکرم (ایتالیایی).فرانچسکو: متشکرم.
(تشویق)
