چگونه میکروبها ما را آنچه که هستیم، میسازند
متن سخنرانی :
ما انسانها همواره نگران سلامت بدنمان بوده ایم، اما هرگز به این اندازه برایمان قابلتشخیص نبود چه چیزی مهم هست. برای مثال، مصر باستان را درنظر بگیرید که در مورد اجزایی از بدن که پس از مرگ نیاز داشتند بسیار نگران بودند، اما بخش دیگر را دور میریختند. برای مثال، این بخش گرچه با دقت شکم و ریه ها، کبد و سایر بخش ها را حفاظت می کردند، آما آنها مغز را تا بینی پاک می کردند، و بیرون می ریختند، که منطقی به نظر می رسد، واقعا، زیرا مغز برای ما چکار می کند؟ اما تصور کنید اگر اندامی نادیده گرفته شده ای در بدن که وزنی به اندازه وزن مغز دارد و به عنوان اینکه شما چه کسی هستید، به شکلی مهم بود، اما ما درباره آن خیلی کم میدانستیم وبا آن بی توجهی می کردیم. و تصور کنید اگر،از طریق پیشرفتهای علمی جدید ما تازه در ابتدای شناخت اهمیت این اندام برای آنچه که ما درباره خودمان فکر می کنیم. آیا نمیخواهید درباره این بیشتر بدانید؟خُب، ما چیزی شبیه این داریم: رودههای ما، یا بهتر بگویم، میکروبهای آن. اما میکروبها در دستگاه گوارش ما نیستند که مهم اند. بلکه معلوم شده که میکروبها طیف وسیعی از تفاوتهای واقعا مهمی را در بدن ما ایجاد میکنند که ما را آنچه که هستیم میسازد. برای مثال، آیا هرگز متوجه شدید که چرا برخی از افراد را پشهها بیشتر از بقیه نیش میزنند؟
به نظر می رسد که حدیث هر شخصی ازتجربهی اردو زدن در واقع درسته. برای مثال، به ندرت مرا پشه نیش میزند، اما همسرم آماندا آنها را گلهای جذب میکنه، و دلیل آن بخاطر میکروبهای متفاوتی است که بر روی پوستمان داریم و مواد شیمیایی متفاوتی را تولید میکنند کهپشه ها تشخیص میدهند.
خُب، میکروبها در حوزه درمانی بسیار اهمیت دارند. خُب، برای مثال، میکروبی که شما در رودهه تان دارید تعیین میکند که چه مُسکنهایی برای کبد شما سمی است. همچنین تعیین میکند که آیا داروهابرای قلب شما موثر است یا خیر. حداقل اگر شما مگس میوه باشید، میکروبها تعیین میکنند که شما میخواهیدبا چه کسی رابطه جنسی داشته باشید. ما هنوز این را روی انسان نشان ندادیم اما شاید یک وقتی این را بفهمیم.( خنده تماشاگران)
خُب میکروبها طیف گسترده ای در کارکرد بدن دارند آنها به ما کمک میکند تا غذایمان را هضم کنیم. کمک به آموزش سیستم ایمنی بدنی ما میکنند کمک میکنند تا در مقابل بیماری مقاوم باشیم، و شاید تاثیر در رفتار ما نیز داشته باشند. خُب نقشه ارتباط این میکروبها چگونه است؟ خب دقیقا شبیه این نیست، اما راهنمای خوبی برای درک تنوع بیولوژیکی است. مناطق مختلف جهان دورنمایترکیب موجودات زنده متفاوتی دارند که بلافاصله یک مکان را از مکان دیگر و جدا می کنند. با میکروب شناسی، تقریبا مشابه این است،اگر چه من باید با شما صادق باشم: تمامی میکروبها زیر یک میکروسکوپ مثل هم هستند. به جای اینکه بخواهیم آنها را بشکل بصری شناسایی کنیم، آنچه که ما انجام میدهیم به ترتیب دی ای ان آنها را نگاه میکنیم، و در پروژه ای به نام میکروبیوم انسانی، موسسه ملی بهداشت (NIH) مبلغ ۱۷۳ میلیون دلار سرمایه گذاری کرد تا صدها محقق کنار هم جمع شده تا از الفبای مولکولی دی ان ای بصورت A،T،G،C و همه این میکروبها درون بدن انسان نقشه برداری کند. هنگمی که ما اینها را کنار هم میگذاریم،آنها این شکلی میشوند. این کمی مشکلتراست که به شما بگویدکه چه کسی در کجا اکنون زندگی میکند، اینطور نیست؟
کاری که ازمایشگاه من میکند ایجاد تکنیکهای محاسباتی است که به ما اجازه میدهد تا همه این ترابایت( واحد اندازه گیری) دادههای پیاپی را تبدیل به چیزی کنیم که کمی قابل استفاده تر از یک نقشه شود. سپس هنگامی ما اینکار را با دادههای مربوط به میکروب های۲۵۰ نفر انسان سالم داوطلب انجام دادیم، به این شکل درآمد. هر نقطه در اینجا نماینده تمامی میکروبهای پیچیده در تمامی این جامعه میکروبی میباشد. می بینید، به شما گفتم اساس آنها مشابه همدیگربه نظر میرسند. پس آنچه که ما به آن نگاه می کنیم در هرنقطه نمایندگی یک جامعه میکروبی از یک بدن یک داوطلب سالم هست. و می توانید ببینید که بخش هایمختلف این نقشه رنگهای مختلفی دارند، تقریبا شبیه به قارههای جداگانه. آنچه مشخص شد این بود که در هر منطقه از بدن، میکروبهای مختلفی را داراست. پس آنچه که ما داریم این است که جامعه میکروبهای دهانی به رنگ سبز در این بالاست. در سمت دیگر ما جامعه میکروبی پوستی را به رنگ آبی داریم، و جامعه درون مجرای رحم- واژن را بنفش، و سپس در سمت چپ پائین میکروبهایدرون شکم را به رنگ قهوهای داریم. ما تنها در چند سال گذشته فهمیدیم که میکروبهای بخشهای مختلف بدن بطور شگفتاوری با یکدیگر متفاوت هستند. پس اگر من تنها به میکروبهای بدن یک نفر در دهانش و یا روده هایش نگاه کنم، معلوم میشود که تفاوتهایبین این دو جامعه میکروبی بسیار بزرگ است. این بزرگتر از تفاوت بین میکروبها دراین صخره واین دشت است. خُب هنگامی که به این فکر میکنید باورنکردنیست. این بدان معناست که چند سانتیمتر تفاوت در بدن انسان تفاوت میکروبی بیشتری دراکولوژی میکروبی دارد تا صدها کیلومتر آنطرفتر بر روی زمین.
حتی این نمیگوید که دو نفر اساسا زیستگاه میکروبی یکسانی در بدن دارند. شاید احتمالا شنیده باشید که ما از لحاظ دی ان ای با هم بسیار مشابه هستیم. شما ۹۹/۹۹ درصد دی ان ای مشابه با فردی که کنار شما نشسته دارید. اما در مورد میکروبهای درون روده شما این درست نیست: شاید تنها ۱۰ درصد مشابهت با فردی که کنار شما نشسته میکروب مشترک در رودههایتان داشته باشید. بنابراین تفاوت زیاد باکتریها در مناطق چمنزار با مناطق جنگلی وجود دارد.
این تفاوت میکروبی همه این نوع تفاوت در عملکردی که درموردشان به شما گفتم را دارا هستند، برای هضم هر نوع غذا تا بیماریهای مختلف، سوخت و ساز دارویی بدن، و غیره. خب آنها چگونه همه این کارها را میکنند؟ خُب، بخشی بخاطر اینکه گرچه رودههای ما ۱/۵ کیلوگرم وزن دارند، اما آنها واقعا بر ما توفیق دارند. چقدر بر ما توفیق دارند؟ خُب، این بسته به این است که چگونه بدن را تعریف کنیید. آیا بدن ما سلولهای ما هستند؟ هر یک از ما از ۱۰ تریلیون سلول انسانی تشکیل شدیم، اما پناهگاه ۱۰۰ تریلیون میکروب سلول هستیم. آنها به نسبت ۱ به ده بر ما توفیق دارند. حالا، شاید فکر کنید، خُب،ما به خاطر دی ان ای مان انسان هستیم، اما معلوم شده که هریک از ما حدود ۲۰٫۰۰۰ ژن داریم، که بستگی به این دارد که شماچه چیزی را دقیقا میشمارید، اما خیلی بیشتر از دو تا ۲۰ میلیون ژن میکروبی داریم. پس، از هر راهی که به آن نگاه کنیم،بطور گسترده ای تعداد ما کمتر از آنهاست و آنها بر ما توسط همزیستهای میکروبی توفیق دارند. و معلوم شد که علاوه برآثار دی ان ای انسانی ما آثار دی ان ای میکروبها بر هر چیزی که ما لمس می کنیم دیده میشود. چند سال پیش در یک مطالعه نشان دادیم که در واقع شما میتوانید کف دست افراد را بر روی ماوسی که بطور مرتب از آن استفاده می کنید با دقت ۹۵ درصد مطابقت دهید. خُب این در یک گزارش علمی چند سال پیش منتشر شد، اما مهمتر آنکه،این در سریال تلویزیونی CSI: Miami آمد خُب حالا شما میدانید که این واقعا درسته. ( خنده تماشاگران)
خُب اولین میکروبهای ما از کجا میایند؟ خُب، اگر شما هم مثل من سگ یا بچه داشته باشید، احتمالا کمی در مورد اینها سوء ظن تاریکی دارید، اتفاقا، همه اینها درست هستند. خُب درست مثل اینکه ما میتوانیم تجهیزات کامپیوتر شما را با میکروبهایی که شما به اشتراک میگذارید مطابقت دهیم، همچنین میتوانیم شما را با سگتان مطابقت دهیم. اما معلوم شده که در بزرگسالان، جامعه میکروبی تقریبا پایدار هستند، بنابراین حتی اگر شما با یک نفر با هم زندگی کنید، شما در هویت میکروبی خودتان طی هفته ها، ماه ها و حتی سالها باقی میمانید.
مشخص شد اولین جامعه میکروبی شما بستگی به اینکه ما چگونه بدنیا آمدیم دارد. پس نوزادانی که به روش طبیعی به دنیا میایند، تمامی میکروبهایشان اساسا شبیهجامعه میکروب های واژن (مادر) هستند، بر خلاف کودکانی مه به روش سزارین به دنیا می ایند، تمامی میکروبهای دورنی آنها مانند میکروبهای پوستی هستند. و شاید مرتبط با برخی تفاوتها با سلامت نوزادانی که با سزارین به دنیا آمدند داشته باشد، مانند آسم بیشتر، آلرژی بیشتر، حتی چاقی مفرط بیشتر که همه اینها مرتبط با میکروبها هستند، و هنگامی درباره این فکر میکنید، تا همین اواخرهر پستاندار زنده ای از طریق مجرای طبیعی به دنیا می آمدند، و عدم وجود میکروبهای محافظت کننده که با ما تکامل یافته اندممکن است که واقعا برای بسیاری از شرایط مختلفکه ما میدانیم درگیر با میکروبیوم هستند مهم باشند.
هنگامی دختر خودم چند سال پیش در شرایط اضطراری با سزارین به دنیا آمد، ما با دست خودمان پوششی از میکروبهای واژن ( مادرش) روی پوست او دادیم که او بطور طبیعی می بایستی میگرفت. این بسیار مشکل است که بگویم ایا این بطور خاص تاثیر بر سلامت او دارد یا نه، درسته؟ با یک اندازه کوچک برای یک کودک،مهم نیست که چقدر او را دوست داشته باشید، شما واقعا اطلاعات کافی در اختیار نداری که بفهمی که در بزرگ سالی اوچه اتفاقی می افتد، اما برای یک کودک دوساله،او هرگزعفونت گوش نداشته، ما امیدواریم که این ادامه یابد. بیشتر آنکه، ما شروع به آزمایشات بالینیبر روی کودکان بیشتری انجام دادن تا بفهمیم که آیا این در کل تاثیر حفاظتی دارد یا نه.
پس چگونگی به دنیا ما دارای اثر فوق العاده ای از اینکه میکروبهای اولیه ما چه هستند دارد، اما بعد از چگونه ادامه خواهیم داد؟ آنچه میخواهم به شما نشان دهم یک نقشه دیگر است از دادههای پروژه میکروبهای انسانی است، هر نقطه مُعرف یک نمونه از درون بدن ۲۵۰ نفر بزرگسال سالم هست. و شما رشد و نمو کودکان را بطور فیزیکی دیدهاید. شما رشد فکر آنها را نیز دیدهاید. برای اولین بار، ما قصد داریم رشد میکروبی فرزند یکی از همکارانمببینیم. خُب آنچه که میخواهیم نشان تان دهم که جامعه میکروبی مدفوعی یک نوزاد که معرف میکروبهای روده میباشند، برای مدت دو سال و نیم هر هفته نمونه برداری کنیم. ما از روز اول تولد شروع می کنیم. آنچه که اتفاق خواهد افتاد این استکه این نوزاد از نقطه زرد رنگ شروع خواهد کرد، و شما میتوانید ببینید که او از جامعه میکروبی داخل واژن شروع میکند، ما انتظار داریم در شرایط تولد او آنها را از ( واژن مادر) دریافت کند. آنچه که در این دو سال و نیم صورت خواهد گرفت این است که او در تمامی این مسیر حرکت میکند و به جامعه میکروبی مدفوع بزرگسالان داوطلب سالم را دراین پایین برسد. خُب من میخواهم این را شروع کنم بگذارید ببینیم چه اتفاقی میافتد.
چیزی را که میبینید، به خاطر داشته باشید که هر نقطه فقط یک هفته هست، چیزی را که می بینید هفته به هفته هست، و تغییر در جامعه میکروبی از مدفوع یک کودک است، تفاوت هفته به هفته در کودک خیلی بزرگتر است تا یک فرد بزرگسال سالم در پروژه گروهی میکروبهای انسانی، که نقطه های قهوهای رنگ در پائین هستند. میتوانید ببینید او شروع به رسیدن به جامعه بزرگسالان کرده است. این تا دوسالگی انجام خواهد شد. اما چیز شگفتآوری اینجا اتفاق میافتد. او برای عفونت گوشی در اینجا انتیبیوتیک می خورد. چیزی که می بینید تغییر بسیار بزرگیدر جامعه میکروبی است، که با به دلیل بهبود سریع بوجود آمده. من این را به عقب بر میگردانم. چیزی که میتوانیم این است که تنها در این چند هفته، ما تغییرات اساسی زیادی داشتیم و رکورد رشد طبیعی را شکسته است، که به دنبال بهبود نسبتا سریع بدست آمده، و در زمانی که او ۸۳۸ روز را تمام میکند، که آخر ویديو هست. میتوانید ببینید که او اساسا به جامعه میکروبی مدفوع بزرگسالان می رسد، علی رغم مداخله آنتی بیوتیک.
خُب این خیلی شگفتاور هست چونکهپرسشهای اساسی را درباره اینکه چه اتفاقی می افتد هنگامی که ما در سنین مختلفکودک مداخله( آنتیبیوتیکی) می کنیم. خُب آیا آنچه که ما در ابتدا انجام دادیم،که میکروبیوم به سرعت در حال تغییر هستند، موضوع مهمی هستند، یا اینکه مثل پرتاب یک سنگ به دریای طوفانی میماند، که در میان امواج گم می شود؟ بسیار خوب، بطور شگفتاوری، معلوم شد کهاگر به کودکانتان آنتی بیوتیک در شش ماه اول زندگی بدهید، آنها احتمال بیشتری دارد که بعدا دچار چاقی بیش از حد شوند تا اگر به آنها آنتی بیوتیک داده نشود یا پس از آن داده شود، پس آنچه ما در ابتدا انجام میدهیمممکن است اثرات بسیار عمیقی روی جامعه میکروبهای رودهایو سپس روی سلامتی فرد داشته باشد که ما در ابتدای فهم آن هستیم. این جالبه که علاوه بر اثراتی که آنتی بیوتیکها برباکترهای مقاوم به آنتی بیوتیک دارند، که بسیار مهم هم هستند، همچنین ممکن است که آنتی بیوتیکها اکوسیستم میکروبی روده ما تیز تجریه کنند، و پس شاید یک روز به آنتی بیوتیکهارا با همان وحشت نگاه کنیم که در حال حاضر به ابزار های فلزی که مصریان برای بیرون آوردن مغز قبل از دور ریختن آن استفاده می کردند برای مومیایی نگاه کنیم.
گفتم که میکروب ها تمامی این عملکردهای مهم را دارا هستند، تنها در چند سال گذشته، آنها همچنین با طیف گستردهای از بیماریها مرتبط شده اند، از جمله بیماری التهابی روده، بیماریهای قلبی، سرطان روده، و حتی بیماری چاقی. همانطور که مشخص هست بیماری چاقی مفرطاثر بزرگی بر زندگی ما دارد، و امروز، ما میتوانیم با دفت ۹۰ درصد با دیدن میکروبهای روده تان به شما بگویم که شما چاق هستید یا لاغر. گرچه ممکن است این خبر خیره کننده باشد، یکجورهایی به عنوان یک آزمون پزشکی کمی مشکل ساز هستند، زیرا شما میتوانید بگوید که کدام یک از این افراد چاق هستند بدون اینکه میکروبهای رودههای آنها را ببینید، اما معلوم شده که اگر ما حتی تمامی ترتیب ژنومی و تمامی در ای ان انسانی او را داشته باشیم، تنها با دقت ۶۰ درصد میتوانیم پیش بینی کنیم کدامیک چاق است. شگفتاور نیست؟ بدین معنا که ۱/۵ کیلوگرم میکروب که با خودتان می کشید شاید برای سلامتی شما خیلی مهمتر از هر یک از ژنهای ژنوم شما باشد.
و ما با موش میتوانیم کارهای بیشتری را انجام دهیم. خُب در موش ارتباطی بین میکروبها وتمامی شرایط( فیزیکی و روانی) وجود دارد، از جمله چیزهایی مانند اسکلروز چندگانه، افسردگی، اوتیسم، و دوباره، چاقی مفرط. اما چگونه میتوانیم بگویم که این میکروبها با عامل بیماری در ارتباط و یا اثر دارند؟ خُب، یک چیزی که ما میتوانیم بکنیم این استکه برخی از موش ها را بدون هیچ میکروبی از خودشان در حباببدون جرم بزرگ میکنیم. سپس میتوانیم یک میکروب که فکر میکنیمکه مهم هست را اضافه کنیم، میبینیم که چه اتفاقی می افتد. هنگامی که ما میکروب از موش های چاق میگیریم و به موشهایی که ز لحاظ ژنی نرمال هستند منتقل میکنیم که در جباب های بدون میکروب رشد کرده اند، موش چاق تر از موشی که از موش معمولی میکروب گرفته میشود. چرا این اتفاق می افتد، واقعا عجیب و شگفت اور است. گاهی اتفاقی که میافتد این است که این میکروب به هضم غدای بیشتر از همان برنامه غذایی کمک می کند، بنابراین آنها انرژی بیشتری از غذای خودشان میگیرند. اما گاهی میکروب ها تاثیر در رفتار آنها میگذارند. کاری که آنها میکنند خوردن بیشتر از معمول است، پس آنها چاق میشوند اگر بگذاریمبه اندازه ای که میخواهند بخورند.
خب، این واقعا باورنکردنی است، درسته؟ مفهوم آن این است که میکروبها میتوانندبر رفتار پستانداران تاثیر بگذارند. خب شاید شما بخواهید بدانید که ایا میتوانیماینکار را برای همه گونهها استفاده کنیم، و معلوم شد اگر میکروبها را یک فرد چاق به موش که در فضای بدون جرم بزرگ شده انتقال دهیم، موش چاقتر میشود سپس اگر از یک موش لاغر دریافت کنند، اما می توانیم یک جامعه میکروبیطراحی کنیم تا به آنها منتقل میکنیم که مانع افزایش وزنشان شود.
ما همچنین این کار را میتوانیم برای سوء تغذیه نیز انجام دهیم. بر ای پروژهای که بنیاد گیتس آن را تامین مالی آن را میکند، آنچه که ما به دنبالش هستیمکودکانی در مالاوی هستند که دچار سوء تغذیه شدیدی هستند، و موشهایی که میکروب های کواشیورکور(سوء تغذیه بسیار شدید)به آنها منتقل شده اند و۳۰ درصد از وزن شان را تنها طی سه هفته از دست دادند، اما ما میتوانیم سلامت شان را با استفاده از مقداری مواد غدایی کمکی کره بادام زمینی برگردانیم که برای کودکان در کلینیکها استفاده میشود، و موش هایی خوب شدند که این جامعه میکروبی را از قل سالمی دریافت کردند که در دوقلوهای همسان یکی از آنها مبتلا به کواشیورکور بود . این حقیقتا شگفتاور است زیرا نشان دهنده این است که میتوانیم با قرار دادن این موشها با موشهای متفاوت دیگر دارای جوامع میکروبی افراد متفاوت، آنها را درمان آزمایشی کنیم و شاید درمان مناسبی برای همه سطوح از بالا تا پائین همه افراد باشد.
خُب فکر می کنیم که خیلی مهم است که هر فردی شانس این را دارد که این کشف را امتحان کند. خب، چند سال پیش، ما این پروژه را به نام روده آمریکایی شروع کردیم، که به شما اجازه میداد که ادعا کنید که دارای جایگاهی ر این نقشه میکروبی هستید. اکنون این بزرگترین بودجه جمعیتی پروژه های علمی که ما میداریم-- بیش از ۸٫۰۰۰ نفر برای این موضوع ثبت نام کردهاند. بدین شکل که آنها نمونه خودشان را می فرستند، ما دی ای ان میکروب های آنها را مرتب میکنیمو سپس نتیجه را به آنها بر می گردانیم. همچنین به هویت میکروبی آنها برای دانشمندان و سیستم های آموزشی می فرستیم، برای افراد علاقمند و برای عموم و غیره، خب هر کسی می تواند دسترسی به این داده ها داشته باشد. از طرف دیگر، هنگامی که ما گشتی به مردم در آزمایشگاهمان در موسسه بیو فرانتیرز میدهیم، توصیح میدهیم که ما از رباط و لیزربرای دیدن مدفوع استفاده میکنیم، چونکه کسی نمی خواهد اینکار را بکند. ( خنده تماشاگران) اما حدس میزنم خیلی از شما بخواهید، و پس من چند کیت آزمایشگاهی اوردماگر علاقمند هستید این را برای خودتان انجام دهید.
پس چرا ما بخواهیم اینکار را بکنیم؟ خب، میکروبها خیلی مهم نیستند که بفهمیم وضغیت سلامتی ما چیست، بلکه در واقع آنها میتوانند بیماری ها را درمان کنند. این یکی از جدیدترین چیزهایی است که ما میتوانیم تجسم کنیم با همکارنمان در دانشکاه مینه سوتا. در اینجا دوباره نقشه میکروب انسانی را داریم. چیزی که الان به آن نگاه میکنیم-- میخواهم جامعه میکروبی فرادی که دچار بیماری انتروکولیت به آن اضافه کنم. بنابراین، این یک شکل وحشتناک از اسهال است که فرد باید تا روی ۲۰ بار به دستشویی رود، و آنتی بیوتیک بر روی این افراد طی دوسال گذشته قبل از اینکه برای این آزمایش واجد شرایط شوند، عمل نکرده است. چه اتفاقی میافتد اگر ما مدفوع یک فرد سالم که در نقشه بصورت ستاره در پائین نشان داده شدهاند، به مدفوع این بیماران پیوند بزنیم؟ آیا میکروب خوب علیه میکروب بد میجنگد و کمک به سلامت این افراد میکند؟ پس بگذارید دقیقا ببینیم که چه اتفاقی در اینجا میفتد. ۴ نفر از بیمارانی که پیوند مدفوع از یک فرد سالم در این پائین میگیرند، آنچه که میبینید بلافاصله این تغییر ناگهانی را در آنها میبینید. پس یک روز پس از این پیوند، تمامی علايم بیماری از بین رفتهاند، اسهال از بین میرود، و آنها اساسا دوباره سالم هستند،و به جامعه میکروبی مدفوع دهنده میپیوندند، و در آن باقی میمانند. ( تشویق تماشاگران)
خُب ما در ابتدای این کشف هستیم. ما تازه فهمیدیم که میکروبها برای تمامی این بیماریهای پیآمدهایی دارند، اعم از التهابی رودهای تا چاقی مفرط، و شاید حتی اوتیسم و افسردگی. کاری که ما باید بکینم، این است که باید یک سیستم موقعیت یاب جهانی برای میکروبها تهیه کنیم، چون ما الان نمیدانیم که در حال حاضر در کجا قرار داریم همچنین چه چیزی میخواهیم و چه چیزی را نیاز داریم بدانیم برای رسیدن به این، برای رسیدن به این ما باید بتوانیماین را به قدر کافی ساده کنیم که حتی یک کودک هم بتواند از آن استفاده کند.(خنده تماشاگران)
سپاسگزارم.
( تشویق تماشاگران)