وسیله ای برای کاهش یکی از خطرناکترین لحظات در جراحی

اولین باری که در اتاق عمل بودم و یه جراحی واقعی رو تماشا کردم، نمیدونستم چه اتفاقی می افته. من یه دانشجوی مهندسی بودم. فکر می کردم شبیه همونیه که در تلویزیون هست. یه موسیقی دلهره آور در زمینه پخش میشه، دونه های عرق از صورت جراح میریزه. ولی اصلاً اون طوری نبود. اون روز موسیقی پخش می شد. فکر کنم یکی از شاهکارهای مادونا بود. (خنده حاضرین) و یه عالمه حرف، نه تنها درباره ضربان قلب بیمار، بلکه درباره ورزش و برنامه های آخر هفته. و از اون به بعد، هر چی جراحی های بیشتری دیدم، بیشتر متوجه شدم که قضیه همینه. به نحو عجیبی، مثل روزای دیگه توی مطب میمونه. البته گاهی صدای موسیقی کم میشه، و همه ساکت میشن، و به یه چیز خیره میشن. و اون موقع می فهمی یه اتفاق خیلی حسلس و خطرناک داره می افته.
اولین بار که این اتفاق رو دیدم داشتم یه نوع جراحی به نام لاپاراسکوپی رو تماشا می کردم و اگه بعضی از شما نمیدونید، در جراحی لاپاراسکوپی، بجای برش بزرگی که در جراحی معمولاً بهش عادت داریم، جراح در لاپاراسکوپی سه تا سوراخ کوچک روی شکم بیمار ایجاد می کنه. و این وسیله های دراز و باریک رو همراه با یه دوربین از اون سوراخها وارد می کنه، و در واقع عمل جراحی رو داخل شکم بیمار انجام میده. این عالیه چون خطر عفونت خیلی کمتره، درد خیلی کمتره و مریض زودتر خوب میشه. ولی در مقابل، یه بدی داره، چون این برشها با یه وسیله دراز نوک تیز به نام سوزن تروکار انجام میشه. و روشی که جراح از این وسیله استفاده می کنه اینه که اونو دستش میگیره و به داخل شکم فشار میده تا شکم رو سوراخ کنه. و این که چرا همه توی اتاق عمل اون روز اون طوری به اون وسیله خیره می شدن این بود که جراح باید خیلی دقت می کرد تا بیش از حد داخل نشه و اعضای داخل شکم یا رگهای خونی زیر پوست رو سوراخ نکنه. ولی همه شما با این مسئله باید کاملاً آشنا باشید چون کاملاً مطمئنم اونو جای دیگه دیدید. (خنده حاضرین) اینو یادتون میاد؟ (تشویق حاضرین) میدونین که هر ثانیه ممکنه اون نی (پاکت آب میوه رو) سوراخ کنه، و نمی دونید ممکنه از طرف دیگه خارج بشه و مستقیم وارد دست شما بشه، یا آب میوه همه جا بریزه، ولی می ترسید. نه؟ هر بار که این کار رو می کنید، همون اصول اولیه فیزیک رو تجربه می کنید که من اون روز در اتاق عمل می دیدم. و معلوم شد که این یه مشکل واقعیه. FDA در سال ۲۰۰۳، به وضوح اعلام کرد استفاده از تروکار میتونه خطرناکترین مرحله در جراحی با حداقل تهاجم باشه. دوباره در سال ۲۰۰۹، مقاله ای می بینیم که نوشته تروکار عامل بیش از نصف عوارض اصلی در جراحی لاپاراسکوپیک است. و، به هر حال، این در عرض ۲۵ سال تغییر نکرده.
پس وقتی مدرسه رو تموم کردم، میخواستم درباره این موضوع کار کنم. سعی کردم به یکی از دوستانم توضیح بدم وقتم رو دقیقاً برای چی صرف می کنم. و گفتم، "مثل اینه که بخوای دیوار رو با مته سوراخ کنی تا یه چیزی رو توی آپارتمانت آویزون کنی. لحظه ای میرسه که مته از دیوار رد میشه و مثل اینکه فرو میره. میفهمی؟" و اون نگاهی به من کرد و گفت، "منظورت وقتیه که مته رو توی مغز مردم فرو می کنن؟" و من گفتم، "ببخشید؟" (خنده حاضرین) و سپس دنبالش رفتم و دیدم اونا واقعاً مغز مردم رو سوراخ می کنن. خیلی از عمل های جراحی اعصاب در واقع با فرو کردن مته در جمجمه شروع میشن. و اگه جراح دقت نکنه، ممکنه یه راست بره داخل مغز. همین لحظه بود که به فکرم رسید خوب، سوراخ کردن جمجمه، جراحی لاپاراسکوپیک، چرا بقیه بخش های پزشکی نه؟ چون فکرشو بکنین، آخرین بار کِی دکتر رفتید و چیزی به شما فرو نکردن؟ درسته؟ پس واقعیت اینه که سوراخ کردن در پزشکی همه جا هست. و این هم فقط چند تا از عمل هایی که شامل یه مرحله سوراخ کردن هستند. و اگه فقط سه تا از اونها رو در نظر بگیریم-- جراحی لاپاراسکوپیک، بیحسی نخاعی (اپیدورال)، و سوراخ کردن جمجمه-- این سه عمل بیش از ۳۰٫۰۰۰ عارضه در سال فقط در کشور ما ایجاد می کنند. به نظر من این مشکل ارزش حل کردن رو داره.
بیاین به بعضی از ابزارهایی که در این عمل ها استفاده میشه یه نگاهی بندازیم. گفتم بی حسی نخاعی. این یه سوزن نخاعیه. با این وسیله رباط های ستون فقرات رو سوراخ می کنند و ماده بی حسی رو برای زایمان تزریق می کنند. این یه مجموعه از وسایل نمونه برداری (بیوپسی) مغز استخوانه. با این وسایل در واقع یه سوراخ توی استخوان حفر می کنند و یه تکه از استخوان یا مغز استخوان ور میدارند. اینم یه سرنیزه متعلق به جنگ داخلی. (خنده حاضرین) اگه به شما می گفتم این یه وسیله پزشکی برای سوراخ کردنه ممکن بود باور کنیند. چون چه فرق می کنه؟ پس هر چی بیشتر بررسی کردم بیشتر به این نتیجه رسیدم که باید راه بهتری برای انجام این کار باشه. و کلید مسئله اینجاست که این وسایل مختلف سوراخکاری اساس فیزیکی مشابهی دارند.
اون اساس فیزیکی چیه؟ بیاین برگردیم به سراخ کردن دیوار. فرض کنیند دارین مته رو به سمت دیوار فشار میدید. و نیوتن میگه دیوار نیرو را، به مقدار مساوی و در جهت عکس برمیگردونه. پس وقتی دیوار رو سوراخ می کنید، این نیروها به تعادل میرسند. ولی لحظه ای میرسه که مته اولین بار از دیوار رد میشه، و درست در اون لحظه،که دیوار دیگه نمی تونه نیرو رو برگردونه. و مغز شما به این تغییر نیرو واکنش نشون نداده. برای هزارم ثانیه، یا هر مدتی که واکنش شما طول بکشه، هنوز دارین فشار میدید، و اون عدم تعادل نیروها باعث شتاب میشه، و مته فرو میره. ولی چی میشه اگه درست در لحظه سوراخ شدن بتونین نوک مته رو عقب بکشید، در واقع در خلاف جهت شتاب رو به جلو؟ این همون کاریه که من خواستم بکنم.
تصور کنین وسیله ای دارید و اون یه جور نوک تیز داره که بافت رو سوراخ می کنه. ساده ترین راه چیه که اون نوک رو عقب بکشید؟ من یه فنر رو انتخاب کردم. وقتی اون فنر رو می کشین، اون نوک بیرون میزنه و آماده است تا بافت رو سوراخ کنه، فنر میخواد نوک رو عقب بکشه. چه جوری نوک رو تا لحظه سوراخ شدن سر جاش نگه میدارین؟ من از این مکانیزم استفاده کردم. وقتی نوک وسیله روی بافت فشار داده میشه، مکانیزم باز میشه و مقابل دیوار قرار میگیره. و اصطکاکی که تولید میشه اون رو سر جاش قفل می کنهو نمیذاره فنر، نوک رو عقب بکشه. ولی درست در لحظه سوراخ شدن، بافت دیگه نمی تونه فشاری به نوک وارد کنه. پس قفل مکانیزم باز میشهو فنر نوک رو عقب میکشه. بذارین این اتفاق روبا حرکت آهسته به شما نشون بدم. این تقریباً ۲٫۰۰۰ فریم در ثانیه است، و میخوام به نوک دقت کنید که درست اون پایینه وهر لحظه ممکنه بافت رو سوراخ کنه. و می بینین که درست در لحظه سوراخ شدن، درست اون لحظه، قفل مکانیزمباز میشه و نوک رو عقب میکشه. میخوام دوباره، این بار از نماینزدیک تر، اونو به شما نشون بدم. میتونین نوک تیزشو ببینین، و درست لحظه ای کهپرده لاستیکی رو سوراخ می کنه داخل این غلاف سفید ضخیم ناپدید میشه. درست اونجا. این در عرض 4 صدم ثانیهبعد از سوراخ شدن اتفاق میفته. و چون این وسیلهبر اساس فیزیک سوراخ شدن طراحی شده و نه ویژگیهای سوراخکاری جمجمه یا جراحی لاپاراسکوپیک، یا عمل های دیگه، میتونه در عمل های مختلف و در مقیاس های مختلف طولی ازش استفاده بشه.
ولی همیشه ظاهر قضیه این طوری نیست. این اولین نمونه اولیه منه. بله، اینا چوب بستنی هستن، و یه تیکه کش لاستیکی اون بالاس. درست کردنش تقرباً ۳۰ دقیقه طول کشید،ولی کار می کنه. و ثابت کرد ایده من درسته و منو قانع کرد چند سال روش کار کنم. روش کار کردم چون این مشکل واقعاً منو شیفته خودش کرد. شب ها منو بیدار نگه داشت. ولی فکر میکنمبرای شما هم باید جالب باشه، چون گفتم سوراخ کردن همه جا هست. یعنی ممکنه یه وقتی مشکل شما هم باشه. اون روز اول توی اتاق عمل هرگز فکر نمی کردم خودم یه روزاون ور یه سوزن تروکار باشم. ولی پارسال، وقتی یونان بودم،دچار آپاندیسیت شدم. وقتی در بیمارستانی در آتن بستری بودم، جراح به من گفت قراره منو جراحی لاپاراسکوپیک بکنه. قرار بود آپاندیس منواز این سوراخهای ریز خارج کنه، و داشت درباره مدت بهبودی و اتفاقاتی که قرار بود بیفته حرف میزد. اون گفت، "سؤالی داری؟"و من گفتم، "فقط یه سؤال، دکتر. از چه جور تروکاری استفاده می کنی؟"
نقل قولی که درباره جراحی لاپاراسکوپیک دوست دارم از یه پزشک (سوئدی) به اسم(هانس کریستین) ژاکوبیوس است: "این خود سوراخ کردن است که خطرناک است." این نقل قول رو دوست دارم چون ژاکوبیوس اولین کسی بود که جراحی لاپاراسکوپیک روروی انسان انجام داد، و در سال ۱۹۱۲ این رو نوشت. این مشکلیه که بیش از ۱۰۰ سال باعث آسیب و حتی مرگ انسان شده.
پس راحته که فکر کنیم برای هر مشکل بزرگی اون بیرون یه تیم خبره دارن سعی می کنن حلش کنند. ولی واقعیت همیشه این طور نیست. ما باید بیشتر سعی کنیم اون مشکلات رو پیدا کنیم و براشون راه حل هایی پیدا کنیم. پس اگه به مشکلی برخوردید که جذبتون می کنه، بذارین شب بیدارتون نگه داره. به خودتون اجازه بدین شما رو مسحور خودش بکنه، چون اینطوری ممکنهزندگی خیلی ها رو نجات بدین.
(تشویق حاضرین)