بهداشت یکی از حقوق اولیه بشر است

من یه استاد مهندسی هستم، و ۱۴ سال است که دارم درباره مدفوع درس میدم. (خنده) نه اینکه معلم بدی باشم، بلکه درسی که میخونم و یاد میدم درباره مدفوع انسانه و نحوه انتقال اون از طریق سیستم فاضلاب و مهندسی و طراحی این سیستم فاضلاب به نحوی است که بتونیم آبهای سطحی مثل رودخونه ها رو حفظ کنیم.
دوران حرفه ای علمی من بر اساس استفاده از روشهای مولکولی پیشرفته شکل گرفت، روشهایی بر پایه DNA و RNA برای بررسی جمعیتهای میکروبی در مخازن زیستی، و بهینه سازی مجدد این سیستم ها. و طی سالها، وسواس بیمارگونه ای نسبت به توالتها پیدا کرده ام، و معروف شدم به کسی که به توالتها سرک می کشم و گوشی دوربین دارمو با خودم میبرم در همه جای دنیا.
ولی در این مدت، یاد گرفتم که فقط جنبه فنی قضیه نیست، بلکه چیزی هست به اسم فرهنگ مدفوع کردن. خوب مثلاً، چند تا از شما خودتونو می شورین و چند تا خودتونو با دستمال پاک می کنید؟ (خنده) اگه، خوب، فکر کنم میدونین منظورم چیه. اگه خودتونو میشورین، پس آب رو برای بهداشت مقعد مصرف می کنین. این یه اصطلاح فنیه. و اگه با دستمال تمیز می کنین، با دستمال توالت یا، در بعضی جاهای دنیا که دستمال توالت نیست، روزنامه یا یه تیکه پارچه یا چوب.
و این نکته بی اهمیتی نیست، بلکه واقعاً مهمه که بفهمیم ومشکل بهداشت رو حل کنیم. و این مشکل بزرگیه: دو و نیم میلیارد انسان در جهان هست که دسترسی به بهداشت کافی ندارن. برای اونا، هیچ توالت امروزی نیست. و یک و یک دهم میلیارد نفر که توالت اونا خیابونهاست یا کنار رودخونه یا فضاهای آزاد، و دوباره، اصطلاح فنی اون هست مدفوع آزاد، ولی واقعیت ساذه ترش میشه مدفوع در فضای آزاد. و اگه توی مدفوع زندگی کنی و اطرافت پر از مدفوع باشه، مریض میشی. مدفوع میره داخل آب آشامیدنی، داخل غذا، داخل خونه. خوب سازمان ملل برآورد کرده که هر سال، یک ونیم میلیون کودک به دلیل بهداشت ناکافی میمیرن. یعنی یه مرگ قابل پیشگیری هر 20 ثانیه، ۱۷۱ نفر در هر ساعت، هر روز ۴٫۱۰۰ نفر. و بنابراین، برای اجتناب از مدفوع در فضای آزاد، شهرداریها و شهرها سیستم هایی درست می کنند، مثل مستراح، در اطراف شهر و مناطق روستایی. مثل استان کوازولو-ناتال در آفریقای جنوبی، اونا دهها هزار مستراح ساختن. ولی در مقیاس دهها هزار مشکلی هست، اینکه وقتی چاه مستراح پر بشه چی؟ این اتفاق میفته. مردم اطراف مستراح مدفوع می کنن. در مدارس، بچه ها روی کف اتاق مدفوع می کنن و رد پا شون بیرون ساختمون میمونه و شروع می کنن به مدفوع کردن در اطراف ساختمون، و این مستراحها باید تمیز بشن و با دست تخلیه بشن. و کی تخلیه می کنه؟ این کارگرا رو میگیرین تا هر از چند گاهی برن داخل چاه مستراح و با دست خالی ش کنن. کار کثیف و پرخطریه. همینطور که می بینین، هیچ وسیله محافظ، یا لباس محافظی در کار نیست. اون پایین یه کارگره. امیدوارم بتونین ببینین ش. یه ماسک به صورتش زده، ولی پیرهن نداره. و در بعضی کشورها، مثل هند، طبقات پایین محکومن که چاهها رو تخلیه کنن، و جامعه محکومیت اونا رو بیشتر کرده.
پس از خودتون میپرسین،چطور میشه این مشکل رو حل کنیم و چرا توالت فرنگی درست نمی کنیم واسه این دو و نیم میلیارد؟ و جواب اینه که ممکن نیست. در بعضی از این جاها، آب کافی نیست، اصلاً انرژی نداریم، دهها تریلیون دلار میخواد برای نصب خطوط فاضلاب و ساخت تجهیزات و اجرا و نگهداری این سیستمها، و اگه درست انجامش ندین، نتیجه ش اینه که توالتها یه راست میریزن به روخونه، درست مثل چیزی که الان تو خیلی از شهرها در جهان در حال توسعه اتفاق میفته. و آیا واقعاً راه حل همینه؟ چون اصولاً، کاری که می کنین اینه که آب تمیز مصرف می کنین تا توالت خودتونو بشورین، اونو به فاضلاب می فرستین که بعد وارد رودخونه میشه، و اون رودخونه، دوباره، یه منبع آب آشامیدنیه.
پس باید درباره بهداشت دوباره فکر کنیم، و باید زیرساخت بهداشتی دیگه ای اختراع کنیم، و خواهم گفت که برای این کار، مجبورین از سیستمهای هوشمند استفاده کنین. باید به کل زنجیره بهداشت نگاه کنیم. با دستشویی شروع می کنیم، و بعد باید فکر کنیم چطوری مدفوع جمع آوری و ذخیره بشه، منتقل بشه و بعد از تصفیه دوباره استفاده بشه-- و فقط دفع فاضلاب نیست بلکه دوباره استفاده بشه.
پس بذارین با دستشویی شروع کنیم. به نظر من، مهم نیست خودتونوبشورین یا با دستمال تمیز کنین، نشسته یا چمباتمه زده، دستشویی باید تمیز باشه و راحت باشه، چون بالاخره، قضای حاجت باید لذت بخش باشه، (خنده) و وقتی به گزینه ها نگاه کنیم برای فهم این زنجیره بهداشتی، متوجه میشیم فناوری محصول نهایی، جمع آوری تا بازیافت، واقعاً نباید مهم باشه، و بعد میتونیم راه حلهای عملی با توجه به شرایط منطقه پیدا کنیم. میتونیم به احتمالاتی فکر کنیم مثل، مثلاً این توالت که ادرار رو جدا می کنه، و این توالت دو تا سوراخ داره. یکی جلو و یکی عقب، و جلویی واسه ادراره، و عقبی واسه مدفوع. کاری که شما دارین میکنین جداسازی ادراره که حاوی ۸۰ درصد ازت هست و ۵۰ درصد فسفره و بعد میشه اونو تبدیل به چیزایی مثل استرووایت کرد، که یه جور کود باارزشه، و بعد میشه مدفوع رو ضدعفونی کرد و باز هم به فرآورده های باارزش تبدیل کرد. یا مثلاً در بعضی از تحقیقات ما، میتونین آب رو دوباره مصرف کنین پس ازتصفیه از طریق سیستم های بهداشتی خانگی مثل جعبه های باغچه ای یا تالابهای مصنوعی. پس میتونین به همه این احتمالات فکر کنین اگه روش قدیمی فلاش تانک و فاضلاب رو کنار بذاریم.
ممکنه بپرسین کی هزینه ش رو میده؟ جواب من اینه که دولتها باید در زیرساختهای بهداشتی سرمایه گذاری کنن. سازمانهای غیردولتی و خیریه ها، میتونن کمک کنن ولی این کافی نیست. دولتها باید در بهداشت سرمایه گذاری کنن همونطوریکه در راه سازی و ساختن مدارس و بیمارستانها سرمایه گذاری می کنن و بقیه زیرساختها مثل پلها، چون ما میدونیم، و این مطالعه توسط بهداشت جهانی انجام شده، که هر دلاری که در زیرساخت بهداشت سرمایه گذاری بشه، بین سه تا ۳۴ دلار برگشت داره.
بذارین برگردیم به مشکل تخلیه چاه. خوب در دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی، از دانشجوهامون یه راه حل ساده خواستیم، و این نتیجه کار اوناست: یه وسیله مارپیچی ساده و تغییریافته که میتونه فاضلاب رو از چاه بالا بکشه و بریزه داخل سطل، و حالا کارگر مجبور نیست بره اون پایین. ما اینو در آفریقای جنوبی آزمایش کردیم، و جواب داد. باید محکم تر درستش کنیم، و قراره آزمایشهای بیشتری در سال آینده در مالاوی و آفریقای جنوبی انجام بشه. ایده ما اینه که خدمات حرفه ای تخلیه چاه ایجاد کنیم تا یه کسب و کار کوچک ازش دربیاریم، پول و شغل ایجاد کنیم، و امیدواریم، با دوباره فکر کردن درباره بهداشت، عمر این چاهها رو بیشتر کنیم تا مجبور نباشیم به راه حلهای سریعی پناه بیاریم که در واقع فایده ای ندارن.
معتقدم دسترسی به بهداشت کافی یکی از حقوق اولیه بشر است. این روش باید متوقف بشه و افراد طبقه پاینن مجبور نباشن پایین برن و محکوم به تخلیه کردن چاه باشن. این نتیجه اخلاقی ماست، یه ضرورت اجتماعی و یه ضرورت زیست محیطی.
متشکرم.
(تشویق)