چگونه جِرمها با هواپیما در سفرند — و چگونه جلوی اینکار را بگیریم

میشه لطفا با بالا بردن دست نشون بدین چند نفر از شما در این سالن سال گذشته سوار هواپیما شدند؟ خیلی عالیه. خُب، معلوم شد شما هم تجربه ای همانند بیش از سه میلیاردنفردر هر سال داشتید. و وقتی اینهمه آدم را در چنین لوله های آهنی که سرتاسر دنیا پرواز می کند، قرار می دهیم، گاهی چنین چیزهایی رخ می دهد، و یک بیماری را همه گیر می کنید.
در واقع اولین باری که درگیراین مسئله شدم وقتی بود که شیوع بیماری ایبولا در سال گذشتهبگوشم رسید. و معلوم شد که، هرچند ایبولا از راههای تماس نزدیک و تراوشات بزرگ تنفسی گسترش می‌یابد، کلی بیماریهای دیگری هستند که می توانند در کابین هواپیما پخش شوند. بدترین چیز، وقتی است که به برخی ارقام نگاهی می اندازیم، خیلی وحشتناکه. خُب در مورد H1N1، این آدم تصمیم گرفت سوار هواپیما بشه و در یک پرواز در واقع بیماری را به ١٧ نفر دیگر منتقل کرد. و یک نفر دیگر مبتلا به سارس (SARS)، در یک پرواز سه ساعته، بیماری را به ٢٢ نفر دیگر انتقال داد. این در واقع ایده من در مورد یک ابَر قدرت نیست.
وقتی نگاهی به این می اندازیم،چیز دیگری که درمیابیم این است که شناخت از پیشاین بیماریها بسیار دشوار است. بنابراین وقتی کسی سوار هواپیما می شود، شاید بیمار باشد و شاید در دوره کمون بیماری باشد یعنی در واقع بیماری را داشته ولی نشانه های آن بروز نیافته است، ولی در عوض می تواند بیماری رابه خیلی افراد دیگر در کابین انتقال دهد.
اینطور اتفاق می افتد که هم اکنون هوا از بالای کابین و از طرفین کابین به داخل در جریان است،که آن را به رنگ آبی می بینید. و سپس، همان هوا از طریق این فیلترهای بسیار کارآمدبیرون می رود که ٩٩/٩٧ درصد عوامل بیماری زارا در مدخل خروجی خود از بین می برند. هرچند آنچه هم اکنون اتفاق می افتد، اینه که ما چنین آمیزه ای از جریان هوا را داریم. بدین ترتیب اگر کسی قرار باشه عسطه کند، هوا چندین بار چرخش کرده قبل از اینکه بتواند از طریق فیلتر بیرون رود. پس فکر کردم: براستی این مسئله ای بسیار جدی است.
پولی نداشتم که برم و یک هواپیما بخرم، پس تصمیم گرفتم که بجاش یک کامپیوتر بسازم. در واقع اینطور شد کهبا روشِ دینامیک سیالات عددی، قادر هستیم چنین شبیه سازیهایی ایجاد کنیم که تفکیک های مناسب تری دراختیار ما قرار می دهد تا اینکه بخواهیم شخصا داخل هواپیما رفته و محاسبات را بررسی کنیم. و اساساً کارکرد آن بدین گونه است که با چنین طرحهای دو بعدی شروع می کنید آنها در مقالاتِ تخصصی در تمام اینترنت یافت می شوند. من آن را انتخاب و در این نرم افزار طراحی سه بعدی گذاشتم، اون مدل سه بعدی را واقعا ساختم. سپس اون مدلی که تازه ساخته بودم را به قطعات کوچکی تقسیم کردم، اساسا" آنرا ریز ریز کرده تا کامپیوتر بهتر آنرا تحلیل کند. بعد اطلاعات راه های ورود و خروج هوا در کابینرا در کامپیوتر وارد کردم یکسری اطلاعات فیزیکی را وارد کردم و عملا نشستم و صبر کردم تا کامپیوتر شبیه سازی را محاسبه کند.
بدین ترتیب، آنچه در واقع در کابین معمولی داریم اینه: می بینید که فرد وسطی عطسه می کند، "اچو" -- صاف می ره به صورت مردم. خیلی چندش آوره. از روبرو، اون دو نفر رو می بینید  که دو طرف فرد وسطی نشسته اند خیلی حال و روز خوبی ندارند. و وقتی از کنار به صحنه نگاه می کنیم، متوجه می شوید که اون عوامل بیماری زادر طول کابین پخش می شوند.
اولین چیزی که به فکرم رسید:"این خوب نیست" پس در واقع بیش از ٣٢ شبیه سازی انجام دادم و در نهایت به این راه حل رسیدم.این چیزی است که آن را "هدایت کننده ورودی جهانی" می نامم- پروانه اختراع آن برای ثبت ارائه شده. با استفاده از این،قادریم انتقال عوامل بیماری زا را تا ٥٥ برابر کاهش داده، و تنفس هوای تازه را تا حدود ١٩٠ درصد بیفزاییم.
خُب چگونگی کار کرد آن بدین طریق است که این قطعه ساخته شده از مواد مختلف را در این قسمتهای موجود درهواپیما کار می گذاریم. نصب آن کم هزینه بوده و می توانیم یک شبه اینکار را انجام دهیم. تنها لازمه چند پیچ آنجا گذاشته و تمام. و نتیجۀ آن فوق العاده خواهد بود. بجای اون مدل گردش هوای مشکل آفرین، می توانیم چنین جدارهای هوا را بسازیم که هوا را مابین مسافرین جریان داده و فضای اختصاصی برای تنفس ایجاد می کند.
بدین ترتیب ملاحظه می کنید که فرد وسطی مجدد عطسه می کند، اما این بار، می توانیم آن هوا را به سمت پایین در جهت فیلترها هدایت کرده تا از بین برود. به همین صورت برای طرفین، مشاهده می کنید که عوامل بیماری زا را مستقیما" به پایین سوق می دهیم. بدین ترتیب اگر اکنون نگاهی مجدد به همان سناریو اما با این نوآوری نصب شده بکنید، فرد وسط را می بینید که عطسه می کند، و اینبار ما آنرا به سمت پایین در جهت منفذ خروجی سوق می دهیم قبل از اینکه فرصتی برای آلوده کردن دیگران پیدا کند. بدین ترتیب دو مسافر کناری اون فرد وسط را می بینید که بدون هیچ عامل بیماری زا در هوا، تنفس می کنند. از کنار هم نگاهی به آن بیندازید، شاهد سیستم بسیار کارآمدی هستید.
خلاصه، با این سیستم ما برنده ایم. وقتی به کارایی آن دقت می کنیم، ملاحظه می کنیم که این سیستم نه تنها برای عطسه های فرد وسط، بلکه برای عطسه های فرد کنار پنجره و  فرد کنار راهرو نیز کارایی دارد.
و بدین ترتیب معنی این راهکاربرای جهانیان چیست؟ خُب، وقتی نگاه خود را از شبیه سازی کامپیوتری به دنیای واقعی ببریم، دراین مدل سه بعدی که اینجا ساختم، و اساسا" از پرینتر سه بعدی استفاده کردم، همان مدل جریان هوا را می بینیم که به سمت مسافرین در حرکت است. در گذشته، بیماری همه گیر سارس، عملا" حدود ٤٠ میلیارد دلار برای جهان هزینه داشت. و در آینده، یک شیوع بزرگ بیماریعملا می تواند بیش از سه تریلیون دلار برای جهان هزینه بردارد. قبلا"می بایست یک هواپیما را برای یک یا دو ماه از سرویس خارج می کردید، دهها هزار دلار نفر ساعتو چندین میلیون دلار دیگر هزینه کرده تا چیزی را عوض کنید. ولی اکنون، می توانیم چیزی به این مهمی را یک شبه نصب و نتیجه آنرا بلافاصله مشاهده کنیم.
بدین ترتیب فقط مانده که مجوز آن صادر شده، در پرواز آزمایش شود، و کلیه مراحل قانونی تایید را پشت سر بگذارد. اما براستی نشانگر آنست که گاهی اوقات بهترین راه حلها ساده ترین آنهاست. و حتی دو سال پیش، این پروژه اتفاق نمی افتاد، چون تکنولوژی در آنزمان قادر به حمایت آن نبود. اما حالا با وجود محاسبات پیشرفته و اینترنت توسعه یافته ما، واقعا" عصر طلایی اختراعات است.
پس سوالی که امروز از همه شما دارم:چرا صبر کنیم؟ امروز با کمک هم می توانیم آینده را بسازیم.
متشکرم.