دعوت فوری برای حفاظت از «قطب سوم»
متن سخنرانی :
در ۱۷ اکتبر سال ۲۰۰۹، رییس جمهوری مالدیو، محمد ناشید یک کار غیرعادی انجام داد. او جلسه هیات دولت خود را زیر آب تشکیل داد. در واقع او از وزیران خود خواستکه غواصی کنند، میخواست به جهانیان هشدار دهد که کشورش میتواند زیر آب برود مگر اینکه گرمایش زمین کنترل شود.من نمیدانم که آیا او توانست پیامش را در سراسر دنیا منتقل کند یا خیر، اما قطعا نظر مرا جلب کرد. من شاهکار یک سیاستمدار را دیدم. میدانید، من سیاستمدارم، و من به این موضوعها توجه دارم. اجازه بدهید که صادق باشم. مالدیو از جایی که من میآیم فاصله دارد-- کشور من بوتان است-- بنابراین من از سرنوشت قریب الوقوعآنها خوابم را از دست نمیدهم.
تقریبا دو ماه پیش من شاهکار سیاسی دیگری دیدم. این بار، نخست وزیر نپال، جلسهی هیات دولتش را بالای کوه اورست تشکیل داد. او همه وزیران خود را به کمپی در کوههای اورست آورد تا به جهان هشدار دهد که یخهای هیمالیا آب شده است. آیا این موضوع مرا نگران کرد؟ شرط میبندید که کرد. من در هیمالیا زندگی میکنم. آیا من با پیام او خوابی را از دست دادم؟ خیر، آماده نبودم بگذارم کار نمایشی سیاستمداران زیبایی خوابم را به هم بزند.
(خنده)
اکنون ده سال به جلو میرویم. در فوریه این سال، من این گزارش را دیدم. این گزارش به طورکلی نتیجه گیری میکند که یک سوم از یخهای کوههای هندوکش هیمالیا میتواند تا پایان قرن ذوب شوند. اما این فقط در صورتی است که بتوانیم گرمایش جهانی را تا ۱.۵ درجه سانتیگراد بیشتر از زمان پیش ازصنعتی شدن نگه داریم. در صورتی که نتوانیم، یخها خیلی سریعتر ذوب خواهند شد.
۱.۵ درجه سلسیوس، من فکر کردم «محال است». حتی اهداف بلندپروازنه قرارداد پاریس هدفش محدود کردن گرمایش جهانی به دو درجه سانتی گراد است. ۱.۵ درجه سانتی گراد، چیزی است که بهترین سناریو خوانده میشود. فکر کردم «این نمیتواند درست باشد.» منطقه هندوکش هیمالیا سومین مخزن بزرگ جهانی یخ، بعد از قطب شمال و قطب جنوب. برای این است که ما آن را قطب سوم میخوانیم. یخهای زیادی در این منطقه هست. و بله، یخچالها در حال آب شدن هستند. ما این را میدانیم. من در کشور خودم آنجا بودهام. آنها را دیدهام،بله، آنها ذوب میشوند. آنها آسیبپذیر هستند. اما یادم میآید«میتوانند اینقدر آسیب پذیر باشند.»
اما اگر باشند چطور؟ اگر این یخچالها خیلی سریع تراز آنچه ما پیش بینی میکنیم ذوب شوند چه؟ اگر این یخچالها خیلی آسیب پذیرتر ازآنچه باشند که قبلا فکر میکردیم چطور؟ و اگر، بعنوان نتیجه، این دریاچههای یخی- اینها دریاچههایی هستند کهدر اثر آب شدن یخها ایجاد میشوند. اگر آن دریاچهها به خاطر وزن آبهای اضافی فوران کنند چطور؟ و اگر این سیلها به سمت دریاچههای یخیسرازیر شوند، و حتی فورانهایبزرگتری را ایجاد کنند چطور؟ آنها میتوانند منجر به سیلهای برقآسای بی سابقهای در کشورم شوند. ممکن است که کشورم را نابود کنند. ممکن است کشورم را نابود کند. یعنی این اتفاق اساسا پتانسیلاز بین بردن سرزمین ما را دارد. معیشت ما، شیوه زندگی ما.
بنابراین، این گزارش توجهام را جلب کرد. برخلاف کارهای نمایشی سیاستمداران. این گزارش تهیه شده است، بوسیله مرکزبین المللی برای توسعه کوهها، یا ICIMOD که مرکز آن در نپال است. دانشمندان و متخصصان برای دههها،یخچالهای ما را مطالعه کردهاند. و گزارش آنها من را بیخواب کرده و بخاطر اخبار بد زجر کشیدم و معنایی که برای کشور من و مردم کشورم دارد. بنابر این، بعد از شبها بیخوابی، من برای دیدن ICIMODبه نپال رفتم.
با گروهی از دانشمندانی بسیار کارورزیده که وقف این کار شدهاند، ملاقات کردم. و این آن چیزی است که به من گفتند.
شماره یک: یخچالهای کوههای هندوکشسالهاست که ذوب شدهاند. برای مثال، این یخچال. در کوههای اورست است. همانطور که میبیند این یخچال، حجم بزرگی از یخهای خود را تاکنون از دست داده است.
شماره دو: اکنون یخچالها خیلی سریعتر ذوب میشوند- خیلی سریع، در حقیقت، در ۱.۵ درجه سانتیگراد گرمایش جهانی، یک سوم از یخچالها میتوانند ذوب شوند. در دو درجه سانتیگراد گرمایش جهانی، نصف یخچالها ناپدید خواهند شد. و اگر این جریان ادامه پیدا کند، دو سوم یخچالهای ما از بین خواهد رفت.
شماره سه: گرمایش جهانی یعنی کوههای ما باران بیشترو برف کمتری دارند... و برخلاف بهمن، باران یخ را ذوب میکند. که به سلامت یخچالهای ما آسیب میزند.
شماره چهار: آلودگی در منطقه مقدار کربن سیاه را افزایش داده است. طوری که روی یخچالهای انباشته شده است. کربن سیاه مثل دوده است. کربن سیاه گرما را جذب میکند. و به ذوب شدن یخچالها شتاب میبخشد.
خلاصه اینکه، یخچالهای ما به طور سریعی ذوب میشوند. و گرمایش جهانی باعث ذوب شدن سریعتر آنها میشود.
اما این به چه معناست؟ این یعنی که ۲۴۰ میلیون نفر از کسانی که در منطقه هندوکشدر هیمالیا هستند... در افغانستان، پاکستان، هند، چین، نپالبنگلادش و میانمار و کشور عزیز من، بوتان-- به طور مستقیم تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. وقتی که یخچالها ذوب شدند، وقتی که باران بیشتر شد و برف کمتر، تغییرات بزرگی در رفتار آب مشاهده خواهد شد. خیلی هم بدتر خواهد بود: بارانهای خیلی بیشتر، دریاچههای یخچالی بیشترموجب فوران سیلها میشود. و باعث خرابی غیرقابل تصوری میشود در منطقهای که تعدادی ازمظلومترین مردمان روی زمین را دارد.
اما فقط مردم درآن منطقه اولیه تحت تاثیر قرار نخواهند گرفت مردمی که در پایین دست هم هستند به سختی آسیب خواهند دید. به این دلیل که ده تا از رودخانههای اصلی از کوههای هندوکش در هیمالایا سرچشمه میگیرد. این رودخانهها آبهای ضروری رابرای کشاورزی فراهم میکنند و آبهای آشامیدنی برای بیش از یک میلیارد نفر از مردمی کهپایین دست هستند. این یعنی از هر پنج انسان یک نفر. برای این است که کوههای هندوکش هیمالایا همچنین «ستون آب آسیا» خوانده می شود.
وقتی یخچالها ذوب شوند. وقتی بادهای موسمی شدید شوند، این رودخانهها به طور قطعطغیان خواهند کرد، بنابراین سیل به راه میافتدوقتی که آب لازم نیست و قحطی متدوال خواهد شد، وقتی که آب به شدت مورد نیاز است. بهطور خلاصه، ستون آب آسیاشکسته خواهد شد، واین برای یک پنجم از انسانهافاجعهآور خواهد بود.
آیا بقیه دنیا اهمیت میدهد؟ آیا شما، به طور مثال، اهمیت میدهید؟ به یاد داشته باشید، من هم اهمیت نمیدادموقتی در مورد مالدیو شنیدم ممکن است زیر آب برود. و این یک مشکل آشکار است، این طور نیست؟ ما اهمیتی نمیدهیم. ما اهمیت نمیدهیم تا وقتی کهشخصا تحت تاثیر قراربگیریم. منظورم این است، میدانیم کهتغییر آب و هوایی واقعی است. میدانیم با تغییر وحشتناکو شدید رو به رو خواهیم شد. ما میدانیم که به سرعت میآید. اما هنوز بیشتر ما به گونهای عمل میکنیم کهگویی همه چیز عادی است. پس ما باید اهمیت بدهیم، همهی ما، اگر شما نتوانید اهمیت بدهید به همه کسانیکه تحت تاثیر ذوب یخچالهای قرار می گیرند، حداقل باید به خودتان اهمیت بدهید. به این دلیل که کوههای هندوکش هیمالایا.. تمام منطقه مانند نبض این سیاره است. اگر این منطقه بیمار شود، تمام سیاره بهتدریج رنج خواهد برد. و هم اکنون، یخچالهای ما به سرعت ذوب میشود، منطقه فقط بیمار نیست... بلکه برای کمک فریاد میزند.
و این چگونه بقیه جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟ یک سناریوی آشکار، قابلیت بیثباتی است که با دهها میلیون پناهندگان آبوهواییبهوجود میآید، کسانی که مجبور به مهاجرت میشوندچون آب اندکی دارند، یا به خاطر اینکه زندگیشان نابود شده است، با ذوب شدن یخچالها. سناریوی دیگری که بیاهمیت نیست قابلیت نزاغ بر سر آب است و بی ثباتی سیاسی در منطقهای کهسه قدرت هستهای دارد: چین، هند و پاکستان.
من باور دارم که شرایط در منطقه به اندازه کافی وخیم هست که لزوم ایجاد یک مرکزچند دولتی جدید را تضمین کند. بنابراین به عنوان یک بومی از این قسمت جهان من امروز میخواهم پیشنهاد کنم، انجمن قطب سوم را تاسیس کنید، یک سازمان چند دولتی سطح بالا با مسئولیتی واحد حفاظت از سومین مخزن بزرگ یخ در جهان. انجمن قطب سوم متشکل از هشت کشوری که در منطقه هستند به عنوان کشورهای عضو، کشورهای عضو برابر، و همچنین میتواند شامل سازمانهای نماینده باشد و بقیه کشورهایی که منافعی در منطقه دارند به عنوان اعضایی که حق رای ندارند اما ایده بزرگ اینکه همه کسانی که ذینفع هستندبا هم کار کنند. کار کنند تا سلامت یخچالها را بررسی کنند؛ با هم کار کنند تا سیاستهای حفاظت از یخچالها را شکل دهند و اعمال کنند، و با گسترش، حفاظت از میلیاردها انسانی که به این یخچالهای وابسته هستند.
ما باید با هم کار کنیم، به این خاطر که جهانی فکر کنیم،منطقهای عمل کنیم... به این شکل پیش نمیرود. ما در بوتان خسته هستیم. ما فداکاری بزرگی کردهایم تا منطقهای اقدام کنیم... و در حالی که تلاشهای منطقهایهمچنان مهم خواهد بود، ولی نمیتوانند در مقابل تهاجمتغیرات آبوهوایی ایستادگی کنند. برای ایستادن در برابر تغییرات آب وهوایی، ما باید با هم کار کنیم. ما باید جهانی فکر کنیمو منطقهای عمل کنیم. کل منطقه باید در کنار هم باشد، با هم کار کنند، تا با تغییرات آب و هوایی با هم بجنگند، تا صداهای ما با یکدیگر شنیده شود.
و این شامل هند و چین هم هست. آنها باید وارد این بازی شوند. آنها باید سرپرستی مبارزه برای حفاظت از یخچالها را به عهده بگیرند. و برای آن، این دو کشور، این دو قدرت بزرگ، باید گازهای گلخانه ای خود را کاهش دهند، آلودگیشان را کنترل کنند،و مبارزه را رهبری کنند. مبارزه جهانی علیه تغییرات آب وهوایی را رهبری کنند.
همه اینها به علاوهیزنده کردن حس اضطرار. فقط در این شرایط--و تنها شاید... منطقهی ما و مناطق دیگر که وابسته به یخچالها هستند شانسی برای جلوگیری ازفجایع بزرگ دارند.
زمان از دست می رود. ما باید هم اکنون با هم کار کنیم. در غیراین صورت، دفعه دیگری که هیات دولتنپال در کوههای اورست ملاقات می کنند، با آن منظرهی تماشایی... شاید کاملا متفاوت به نظر برسد. و اگر این اتفاق بیفتد، اگر یخچالهای ما ذوب شوند، سطح دریا بالا بیاید، میتواند مالدیو را زیرآب ببرد. و زمانی که آنها جلسهی هیات دولت خود رازیر آب تشکیل میدهند تا به دنیا درخواست کمک دهند. کشور آنها میتواند زنده بماند فقط اگر جزایر آنها زنده بماند.
مالدیو هنوز خیلی دور است. جزایر آنها از جایی که من زندگی میکنم دور است. اما اکنون، من آنچه در آنجا میگذرد را از نزدیک دنبال میکنم.
خیلی متشکرم.
(تشویق)