چطور آپارتمان سازی را متحول کنیم

در ۱۹۶۰ زمانی که هنوز دانشجو بودم، کمک هزینه مسافرتی برای مطالعه خانه سازی در آمریکای شمالی دریافت کردم. کل کشور را گشتیم. از ساختمانهای سربه فلک کشیده عمومی در تمامی شهرهای اصلی بازدید کردیم: نیویورک، فیلادلفیا. آنهایی که جز زندگی کردن در آنجا چاره ای نداشتند. و بعد از این حومه به آن حومه سفر کردیم، و بعد دست آخر با این ایده برگشتم، که باید آپارتمان سازی را از نوع اختراع کنیم. باید روش دیگری برای انجام آن باشد. ما نمی توانیم حومه ها را نگهداریم، پس باید ساختمانی را طراحی کنیم که همه مشخصه های یک خانه را به هر واحد بدهد.
پروژه زیست گاه (Habitat) ما تماما درباره باغها، و ارتباط با طبیعت، و خیابانهایی که بجای راهروها باشند، می بود. آن را پیش ساخت کردیم تا بدین ترتیب به رشد اقتصادی دست یابیم و تقریبا ۵۰ سال کشید تا به آنجا برسیم. جای بسیار مطلوبی برای زندگی کردن است. اکنون آن ساختمان جزء میراث فرهنگی است اما تعدادش بیشتر نشد.
در ۱۹۷۳ نخستین سفرم را به چین انجام دادم. انقلاب فرهنگى شده بود. كل كشور را سفر كرديم، با برنامه ریزها و معمارها ملاقات کردیم. اين پكن در آن زمان است، در پکن یا شانگهای حتی یک ساختمان سر به فلک کشیده هم نبود. حتی شانزن هنوز بعنوان یک شهر نبود. بندرت ماشین یافت میشد. تا سی سال بعد، این پکن امروزی است. این هنک گنگ امروزی است. اگر ثروتمند هستید، آنجا زندگی می کنید، اگر فقیر هستید، آنجا زندگی می کنید، اما تراکم بالایی وجود دارد، و فقط آسیا اینطور نیست. در سائوپائولو می توانید ۴۵ دقیقه با هلیکوپتر بر فراز شهر سفر کنید و شاهد آن دسته از ساختمانهای مرتفعی باشید که تمام محیط کم ارتفاع قرن نوزدهمی را فرا گرفته است. و به همراه آن مصرف گرایی آمد، و ما پویایی را از دست دادیم و چیزهای از این دست.
بنابراین چند سال قبل، تصمیم گرفتیم که برگردیم و ببینیم که درباره زیستگاه چه باید کرد. آیا می توانستیم آن را مقرون به صرفه کنیم؟ آیا می توانستیم به چنان کیفیتی از زندگی در این تراکمهای حاکم بر زندگی امروزی دست بیایم؟ و به این تشخیص رسیدیم، که همه چیز اساسا درباره نور است، درباره خورشید و طبیعت است، دربارهر چند جزی است. آیا می توانستیم سطح رویه بیرونی ساختمان را بگشاییم تا ارتباط بیشتری با فضای خارج پیدا کند؟
به یکسری الگو رسیدیم: الگوهای اقتصادی که ساختشان ارزانتر و فشرده تر بودند: غشاهای خانه سازی جایی که افراد می توانستند خانه خودشان را طراحی کرده و باغهایشان را خلق کنند. و سپس تصمیم گرفتیم از نیویورک بعنوان مورد آزمایشی خود استفاده کنیم، و به منهتن جنوبی نگاه انداختیم. و تمامی محدوده ساختمانی در منتهن را روی نقشه علامتگذاری کردیم. سمت چپ منتهن امروزی است: آبی برای خانه سازی، قرمز برای ساختمانهای اداری و مغازه های خرده فروشی. سمت راست، ترکیب بندی را تغییر دادیم: ساختمانهای اداری آن پایین قرار دارد، و بعد ۷۵ تا طبقه به بالا می رود که آپارتمان هستند. در طبقه ۲۵ ام توی هوا یک خیابان است، یک خیابان اجتماعی. نفوذ پذیر است. خیابانها و فضای آزاد برای این جامعه وجود دارد. تقریبا همه واحدها صاحب باغ خصوصی خودشان هستند و البته فضای عمومی هم در اطراف همه شان هست. و از همه مهم تر باز و نفوذپذیر بودنشان است. دیوار یا مانعی را در شهر شکل نمی دهد، و نور به هم جا رخنه می کند.
و در طی دو یا سه سال گذشته، برای نخستین بار به واقع قادر به تشخیص کیفیت زندگی زیستگاه در پروژه های واقعی زندگی در آسیا بوده ایم. اینجا چینهوانگداو در چین است: خانه سازی برای قشر متوسط جامعه، جایی که طبق قانون هر کدام از آپارتمانها باید سه ساعت نور آفتاب دریافت کنند. این اندازه گیری طبق انقلابین زمستانی است. و دوباره پروژه در حال ساختی برای قشر متوسط در سنگاپور، باغها، خیابنهای اجتماعی و پارکها و لان و بیسال را داریم. و کلمبو.
و قصد دارم دست روی یک نکته دیگر بگذارم که طراحی قلمرو عمومی است. صد سال بعد از این که ساختن ساختمانهای بلند را شروع کردیم، تازه باید بفهمیم که چطور ساختمانهای سر به فلک کشیده جزء سازنده ای در ساخت یک شهر می شود، برای خلق قلمرو اجتماعی. در سنگاپور، فرصتی بهمان دست داد: ۳ میلیون متر مربع، با تراکم بی نهایت بالا. با لحظ کردن مفهوم فضای خارج و داخل، پارکها و تفرجگاهها با زندگی فشرده شهری یکپارچه شد. در نتیجه فضاهای خارجی و فضاهای داخلی هستند، و از یک طرف به طرف دیگر می روید، و با طبیعت ارتباط دارد، و در هممین رابطه در هر سطحی از بنا فضای باز و باغهای عمومی هستند. روی بام زیر تندیس برجهایی رو به آسمان رفته اند، و سرانجام روی بام، اسکای پارک (پارک آسمان) به مساحت دو ونیم هکتار، مسیرهای پیاده روی و رستورانها و طولانی ترین استخر جهان را داریم. و این همه آن چیزی بود که توانستم در ۵ دقیقه برایتان بگویم.
متشکرم.
(تشویق)